Anasayfa  |  Hastalıklar  |  Bakteri

Domates bakteriyel kanser ve solgunluk hastalığı (Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis), domates bitkilerinde ciddi verim kayıplarına neden olan önemli bir bakteriyel hastalıktır. Hastalık, bitkide kanserli lezyonlar, yapraklarda solgunluk ve meyvede çöküntüler oluşturarak bitkilerin gelişimini engeller ve üretim kaybına yol açar.

Görüldüğü bitkiler:
Domates (Solanum lycopersicum)

Hastalık etkeni:
Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis

Zarar şekli:

Yapraklarda: İlk belirtiler, alt yapraklarda görülen sararma ve solgunluk şeklinde başlar. Yapraklar zamanla kıvrılır, solgunlaşır ve kurur. Hastalık ilerledikçe yaprak damarlarında siyahlaşma görülür ve bitkinin üst kısımlarına doğru yayılır.

Saplarda: Bakteri bitkinin iletim demetlerini etkileyerek saplarda kahverengi-siyah çizgiler ve kanserli lezyonlar oluşturur. Enfekte bitkilerde saplar zayıflar ve kırılgan hale gelir. Hastalığın ileri aşamalarında saplarda çatlamalar ve gövde çöküntüleri meydana gelir.

Meyvelerde: Meyvelerde hastalık, çöküntü şeklinde lezyonlar ve iç kısımda kahverengimsi boşluklar ile kendini gösterir. Enfekte meyveler şekil bozukluklarına uğrar ve pazar değeri düşer. Ayrıca, meyve içindeki iletim demetlerinde de kahverengi lekeler oluşabilir.

Genel zarar: Domates bakteriyel kanser ve solgunluk hastalığı, bitkilerin iletim demetlerini tahrip ederek su ve besin iletimini engeller. Bu da bitkilerin solmasına, yaprak dökülmesine ve meyve deformasyonlarına neden olur. Şiddetli enfeksiyonlarda bitkiler tamamen kuruyarak ölür. Hastalık, özellikle seralarda ve nemli koşullarda hızla yayılabilir ve kontrol edilmezse önemli ölçüde ürün kaybına yol açabilir.

Bulaşma yolu: Domates bakteriyel kanser ve solgunluk hastalığı, Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis'in tohumlar, bulaşık fideler ve bitki artıklarıyla taşınması sonucu oluşur. Bakteri, enfekte olmuş tohumların kullanımıyla bitkiye geçer ve kök yaralanmaları, yapraklardaki yaralar ya da doğal açıklıklar yoluyla bitki dokularına girer. Bulaşma, özellikle yüksek nem ve sıcaklık koşullarında hızlanır. Hastalık, sulama suyu, yağmur sıçramaları, tarım aletleri veya bitkiler arasındaki temas yoluyla hızla yayılır. Bakteri, toprakta ve bitki artıklarında uzun süre hayatta kalır ve bu da enfeksiyon riskini artırır.

Mücadele:
Kültürel önlemler arasında, hastalıksız ve sertifikalı tohum kullanımı, hastalıklı bitkilerin tarladan uzaklaştırılması ve sulama sırasında yaprakların ıslanmasının önlenmesi yer alır. Ayrıca, ekim nöbeti uygulanması ve tarlada hijyenin sağlanması önemlidir. Kimyasal mücadelede ise, hastalığın yayılmasını önlemek için uygun bakterisitler kullanılabilir. Ancak kimyasal mücadele genellikle sınırlı etkiye sahiptir; bu nedenle biyolojik mücadele ve dayanıklı çeşitlerin kullanılması daha etkili bir strateji olabilir.

Türkiye'de bu hastalığa karşı ruhsatlı bakterisitler hakkında güncel bilgi BKÜ (Bitki Koruma Ürünleri Veri Tabanı) üzerinden incelenebilir.