Anasayfa  |  Hastalıklar  |  Virüs

Domates lekeli solgunluk virüsü (Tomato spotted wilt virus - TSWV), domates bitkilerinde ciddi zararlara yol açan ve bitkinin gelişimini engelleyerek verim kaybına neden olan önemli bir viral hastalıktır. Bu virüs, birçok sebze bitkisinde yaygın olarak görülür ve özellikle thrips (trap) böcekleri tarafından taşınır. Hastalık, yaprak, meyve ve sürgünlerde belirgin lekeler ve deformasyonlara neden olur.

Görüldüğü bitkiler:
Domates, biber, marul, patates ve diğer sebzeler

Hastalık etkeni:
Tomato spotted wilt virus (TSWV)

Zarar şekli:

Yapraklarda: İlk belirtiler, yapraklarda nektotik küçük nokta gibi görünen soluk lekeler şeklinde başlar. Bu lekeler zamanla bronzlaşır ve yapraklar kıvrılarak bükülmeye başlar. Hastalığın ilerlemesiyle yapraklar sararır, solgun görünür ve sonunda kurur. Özellikle genç yapraklarda hastalık belirtileri daha belirgindir.

Meyvelerde: Meyvelerde de halkalı, konsantrik lekeler görülür. Bu lekeler genellikle meyvenin olgunlaşmamış dönemlerinde ortaya çıkar. Meyvede renk değişimleri ve deformasyonlar meydana gelir, bu da meyvenin ticari değerini düşürür. Şiddetli enfeksiyonlarda meyveler tam gelişemez ve olgunlaşmadan dökülür.

Sürgünlerde: Hastalıklı sürgünlerde gelişim geriliği, nekrotik lekeler ve bükülmeler görülür. Bitkinin genel büyümesi durur ve enfekte bitkiler bodur kalır. Sürgünlerdeki nekrotik alanlar hastalığın ileri evrelerinde yaygın hale gelir.

Genel zarar: Domates lekeli solgunluk virüsü, bitkinin yaprak, meyve ve sürgünlerinde oluşturduğu zararlarla verim kaybına neden olur. Fotosentez kapasitesini düşüren yaprak lezyonları, meyve deformasyonları ve bitkilerin büyüme geriliği, ciddi üretim kayıplarına yol açar. Virüs, özellikle thrips böcekleri aracılığıyla yayılır ve hastalığın kontrol edilmesi zorlaşabilir.

Bulaşma yolu: Domates lekeli solgunluk virüsü (Tomato spotted wilt virus - TSWV), enfekte olmuş bitkilerden sağlıklı bitkilere trips (özellikle Frankliniella occidentalis) aracılığıyla taşınarak yayılır. Tripsler, enfekte bitkilerde beslenirken virüsü alır ve sağlıklı bitkilere geçtiğinde virüsü bitki dokularına bulaştırarak enfeksiyona yol açar. Yüksek trips popülasyonları, hastalığın hızla yayılmasına neden olur. Enfekte bitkiler, virüsün sonraki sezonlara taşınmasına yol açar.

Mücadele:
Kültürel önlemler arasında, virüs vektörü olan thrips böcekleriyle mücadele edilmesi, sağlıklı fide kullanımı, hastalıklı bitkilerin tarladan uzaklaştırılması ve dayanıklı bitki çeşitlerinin ekilmesi yer alır. Ayrıca, böceklerin yoğun olduğu bölgelerde tarlaya uygun böcek koruma ağları kullanılabilir. Kimyasal mücadelede ise, thrips vektörlerine karşı uygun insektisitlerin kullanılması virüsün yayılmasını engelleyebilir.