Anasayfa  |  Hastalıklar  |  Virüs

PVY tarafından oluşturulan hastalık “Şiddetli Mozaik”, “Çizgi” ve “Patates Damar Bantlaşması Mozaik” hastalığı olarak bilinmektedir. Virüsün YC (stipple streak strain), Yo (common strain) ve YN (tobacco veinal necrosis strain) olmak üzere üç ırkı mevcuttur.

Patates Y virüsü (Potato virus Y - PVY), patates bitkilerinde yaygın olarak görülen ve verim kayıplarına neden olan bir viral hastalıktır. Virüs, yapraklarda ve yumrularda belirtiler oluşturarak bitkinin gelişimini olumsuz etkiler. PVY, birçok bitkide zarar verebilir ve genellikle yaprak bitleri aracılığıyla taşınır.

Görüldüğü bitkiler:
Patates (Solanum tuberosum), tütün, domates ve diğer Solanaceae familyasındaki bitkiler

Hastalık etkeni:
Potato virus Y (PVY)

Zarar şekli:

Yapraklarda: Yapraklarda virüsün neden olduğu ilk belirtiler mozaik benzeri lekeler, damar sararması ve kıvrılmalar şeklinde ortaya çıkar. Yapraklarda renk bozuklukları görülebilir ve yapraklar bükülerek deforme olabilir. Enfekte yapraklar ince ve kırılgan hale gelir. Şiddetli enfeksiyonlarda yaprakların önemli bir kısmı kurur.

Yumrularda: Virüs, patates yumrularında dış lekeler ve deformasyonlara yol açabilir. Yumrular düzensiz büyür ve dış kabukta renk bozuklukları ortaya çıkabilir. Virüsün yumrularda oluşturduğu zararlar, patatesin pazar değerini düşürür. Ayrıca, virüs bulaşmış yumruların bir sonraki ekim döneminde sağlıklı bitkiler üretmesi zorlaşır.

Bitki genelinde: PVY enfeksiyonu, patates bitkilerinde büyüme geriliğine neden olur. Bitkiler bodur kalır ve normalden daha az sayıda sürgün verir. Fotosentezin engellenmesi nedeniyle bitkiler zayıflar ve hastalığa karşı dirençsiz hale gelir. Şiddetli enfeksiyonlar bitkilerin ölümüne bile yol açabilir.

Genel zarar: Patates Y virüsü, patates bitkilerinde yapraklarda ve yumrularda önemli zararlara neden olarak verim kaybına yol açar. Yaprak deformasyonları, renk bozuklukları ve büyüme geriliği bitkilerin sağlıklı gelişimini engeller. Yumrulardaki kalite kaybı, ticari üretimde ciddi ekonomik kayıplara neden olabilir.

Bulaşma yolu: Patates Y virüsü (Potato virus Y - PVY), enfekte bitkilerden sağlıklı bitkilere yaprak bitleri aracılığıyla taşınarak yayılır. Virüs, yaprak bitlerinin enfekte bitkilerde beslenmesi sırasında alınır ve sağlıklı bitkilere geçtiğinde enfeksiyona neden olur. Ayrıca, enfekte tohumluk patateslerin ekilmesi virüsün yayılmasına yol açar. PVY, bitki dokularında kalıcı olarak yerleşerek hastalığın sonraki sezonlara taşınmasına neden olur.

Mücadele:
Kültürel önlemler arasında, virüsten arındırılmış ve sertifikalı tohumlukların kullanılması, yaprak bitleriyle etkin mücadele edilmesi ve hastalıklı bitkilerin tarladan uzaklaştırılması yer alır. Beyaz sinek ve yaprak bitleri gibi vektörlerin kontrol edilmesi hastalığın yayılmasını önlemek için önemlidir. Kimyasal mücadelede ise yaprak bitlerine karşı uygun insektisitlerin kullanılması gerekir. Ayrıca, dayanıklı patates çeşitlerinin tercih edilmesi hastalığın etkisini azaltabilir.