Anasayfa | Hastalıklar | Fungi
Arpa açık rastığı
Arpa açık rastığı
Ustilago nuda var. hordei
Arpa açık rastığı (Ustilago nuda var. hordei), arpa bitkisinde görülen ve başaklarda ciddi zararlara neden olan bir fungal hastalıktır. Hastalık, tanelerin yerine siyah spor keseleri oluşturur ve verim kaybına yol açar. Bu hastalık, tohum kaynaklıdır ve özellikle enfekte tohumlar ekim sırasında hastalığın yayılmasına neden olur.
Görüldüğü bitkiler:
Arpa (Hordeum vulgare)
Hastalık etkeni:
Ustilago nuda var. hordei
Zarar şekli:
Başaklarda: Arpa açık rastığı, başaklarda normal taneler yerine siyah renkli spor keselerinin oluşmasıyla kendini gösterir. Bu spor keseleri, olgunlaşan başaklarda patlayarak sporların rüzgar yoluyla diğer bitkilere yayılmasına neden olur. Enfekte başaklar zamanla tamamen siyahlaşır ve sporlar döküldükten sonra başaklarda yalnızca çıplak saplar kalır.
Tohumlarda: Hastalıklı tohumlar, toprakta çimlenirken hastalığı yeni çıkan bitkilere taşır. Bu nedenle arpa açık rastığı, tohum yoluyla taşınan ve tarlaya yayılan bir hastalıktır. Hastalık, bir sonraki ekim döneminde de tarlada kalabilir.
Genel zarar: Arpa açık rastığı, başaklarda ciddi verim kaybına neden olur çünkü normal taneler yerine spor keseleri oluşur. Sporlar, bir sonraki ekim döneminde hastalığın devam etmesine neden olur. Bu durum, özellikle tohum kaynaklı bir sorun olduğu için hastalığın uzun süreli olmasına yol açabilir.
Bulaşma yolu: Arpa açık rastığı, Ustilago nuda var. hordei mantarının enfekte olmuş tohumlarla yayılmasıyla oluşur. Mantar sporları, arpa tohumlarının yüzeyinde bulunur ve ekim sırasında toprağa geçer. Çimlenme döneminde bitki köklerine girerek enfeksiyonu başlatır ve bitki gelişimi boyunca sistemik olarak yayılır. Enfeksiyon, başakların gelişimi sırasında belirgin hale gelir; mantar sporları, arpa başaklarında siyah bir toz şeklinde birikir ve rüzgarla diğer sağlıklı bitkilere taşınır. Bulaşık tohumların ekimi, hastalığın tarlada devam etmesine yol açar. Mantar sporları tohum yüzeyinde uzun süre canlı kalabilir, bu da hastalığın sonraki ekim sezonlarına taşınmasına neden olur.
Mücadele:
Kültürel önlemler arasında, hastalıksız ve sertifikalı tohum kullanılması ve tarlada enfekte bitki kalıntılarının temizlenmesi önemlidir. Ekim nöbeti uygulanması da hastalığın yayılmasını engelleyebilir. Kimyasal mücadelede, tohumların ekim öncesi uygun fungisitlerle ilaçlanması hastalığın yayılmasını önlemek için en etkili yöntemdir.
Türkiye'de bu hastalığa karşı ruhsatlı olan fungisitler hakkında güncel bilgi BKÜ (Bitki Koruma Ürünleri Veri Tabanı) üzerinden incelenebilir.