top of page

Cüce sürme

Cüce sürme

Tilletia controversa

Cüce sürme (Tilletia controversa), buğday ve diğer tahıllarda görülen önemli bir fungal hastalıktır. Hastalık, bitkilerin bodurlaşmasına neden olarak verim kaybına yol açar. Cüce sürme, özellikle düşük sıcaklıklarda ve uzun süreli kar örtüsünün bulunduğu bölgelerde ortaya çıkar ve sporlar kış aylarında toprağın yüzeyinde kalır.

Görüldüğü bitkiler:
Buğday, arpa ve diğer tahıllar

Hastalık etkeni:
Tilletia controversa

Zarar şekli:

Başaklarda: Başaklar enfekte olduğunda normal taneler yerine siyah renkli spor keseleri (sürme keseleri) oluşur. Bu spor keseleri, başak dolu görünse de içi tamamen mantar sporlarıyla doludur. Enfekte bitkiler genellikle daha bodur kalır ve başaklar gelişmez. Spor keseleri patladığında mantar sporları rüzgarla etrafa yayılır ve tarlada hastalığın diğer bitkilere bulaşmasına neden olur.

Tohumlarda: Hastalıklı tohumlar ve bitki artıkları, cüce sürmenin toprakta kalmasına ve sonraki ekim dönemlerinde hastalığın yayılmasına neden olabilir. Bu nedenle, hastalık genellikle tohum yoluyla taşınır ve yayılır.

Genel zarar: Cüce sürme, bitkilerin büyümesini engelleyerek bodurlaşmalarına ve verim kaybına neden olur. Başaklar enfekte olduğunda, taneler yerine spor keseleri oluşur ve bu durum ürünün kalitesini düşürür. Sporların yayılmasıyla hastalık hızla diğer bitkilere de bulaşır ve tarladaki tüm ürün etkilenebilir.

Bulaşma yolu: Cüce sürme, Tilletia controversa mantarının enfekte olmuş tohumlar ve kontamine toprak yoluyla yayılmasıyla oluşur. Mantar sporları, bulaşık tohumların yüzeyinde bulunur ve ekim sırasında toprağa geçer. Çimlenme döneminde sporlar bitki köklerine girerek enfeksiyonu başlatır. Hastalık, buğday başakları olgunlaştığında belirgin hale gelir ve sporlar, rüzgarla diğer bitkilere taşınarak yeni enfeksiyon odakları oluşturur. Bulaşık tohumların ekilmesi, hastalığın tarlada devam etmesine neden olur. Mantar sporları, toprakta uzun süre canlı kalabilir ve bu da hastalığın sonraki sezonlara taşınmasını sağlar.

Mücadele:
Kültürel önlemler arasında, sertifikalı hastalıksız tohum kullanımı ve ekim nöbeti uygulanması büyük önem taşır. Toprakta kalan hastalıklı bitki kalıntılarının yok edilmesi, hastalığın yayılmasını önlemeye yardımcı olabilir. Kimyasal mücadelede ise, ekim öncesi tohumların uygun fungisitlerle ilaçlanması en etkili yöntemdir. Bu sayede hastalığın toprakta yayılması önlenebilir.

Türkiye'de bu hastalığa karşı ruhsatlı olan fungisitler hakkında güncel bilgi BKÜ (Bitki Koruma Ürünleri Veri Tabanı) üzerinden incelenebilir.

Fungal Hastalıklar
Adi sürme
Antepfıstığında karazenk
Armut karalekesi
Armut memeli pası
Arpa açık rastığı
Arpa kapalı rastık
Arpa çizgi yaprak lekesi
Aspir yaprak lekesi
Ayva monilyası (Mumya)
Ayçiçeği mildiyösü
Bağ küllemesi
Bağ mildiyösü
Bağda ölükol
Buğday başak yanıklığı
Buğday rastığı
Buğday septorya yaprak lekesi
Ceviz antraknozu
Cüce sürme
Elma depo hastalıkları
Elma karalekesi
Elma küllemesi
Elma memeli pası
Eriklerde cep hastalığı
Erken yaprak yanıklığı
Fasulye antraknozu
Fasulye pası
Fusarium kök çürüklüğü
Gül küllemesi
Ispanak mildiyösü
Ispanak yaprak lekesi
Kabakgillerde alternaria yaprak yanıklığı
Kabakgillerde antraknoz
Kabakgillerde külleme
Kahverengi leke
Kahverengi pas
Kahverengi çürüklük ve gövde zamklanması
Kara pas
Karanfil çökerten
Kurşuni küf
Külleme
Kültür mantarında örümcek ağı
Lahana mildiyösü
Marul mildiyösü
Mavi küf çürüklüğü
Meyve monilyası (Mumya)
Mildiyö
Mısır açık rastığı
Narda kahverengi leke
Nohut antraknozu
Patlıcangillerde külleme
Sarı pas
Sebzelerde beyaz çürüklük
Sitospora kanseri
Siyah siğil
Soğan mildiyösü
Soğan pası
Soğan sürmesi
Sürme buğday
Tahıl küllemesi
Toprak kökenli hastalıklar
Turunçgil depo çürüklükleri
Turunçgillerde uç kurutan
Tütün mildiyösü (Mavi küf)
Yalancı mildiyö
Yaprak delen (Çil)
Yaprak küfü
Yenidünya karalekesi
Yerfıstığında kökboğazı çürüklüğü
Yerfıstığında serkospora yaprak lekesi
Yeşil küf çürüklüğü
Zeytinlerde halkalı leke
Çeltik yanıklığı
Çilek küllemesi
Çiçek monilyası
Çökerten ve kök çürüklüğü
Şeftali karalekesi
Şeftali küllemesi
Şeftali yaprak kıvırcıklığı (Glok)
Şerbetçiotu mildiyösü
bottom of page