Anasayfa  |  Hastalıklar  |  Fungi

Kahverengi pas (Puccinia recondita tritici), buğday ve diğer tahıllarda görülen bir fungal hastalıktır. Bu hastalık, bitkinin yapraklarında kahverengi püstüller oluşturarak bitki sağlığını olumsuz etkiler ve verim kaybına yol açar. Kahverengi pas, buğday üretiminde önemli ekonomik kayıplara neden olabilir.

Görüldüğü bitkiler:
Buğday ve diğer tahıllar

Hastalık etkeni:
Puccinia recondita f. sp. tritici

Zarar şekli:

Yapraklarda: Hastalık, ilk olarak yapraklar üzerinde küçük, yuvarlak ve kahverengi püstüller şeklinde belirir. Bu püstüller genellikle düzensiz bir şekilde dağılır ve yaprağın üst yüzeyinde görülür. Püstüllerin içinde bulunan sporlar, rüzgarla yayılır ve hastalığın diğer bitkilere bulaşmasına neden olur. Zamanla enfekte yapraklar sararır, kurur ve bitki fotosentez kapasitesini kaybeder.

Saplarda ve başaklarda: Hastalığın ilerlemesi durumunda saplar ve başaklar da enfekte olabilir. Saplarda ve başaklarda görülen enfeksiyon, bitkinin büyümesini zayıflatır ve tanelerin dolgunlaşmasını engeller, bu da verim kaybına neden olur.

Genel zarar: Kahverengi pas, yaprakların kurumasına ve bitkinin zayıflamasına neden olur. Fotosentezin azalması, bitkilerin genel sağlığını olumsuz etkiler ve başakların verimini düşürür. Hastalık, özellikle serin ve nemli hava koşullarında hızla yayılır ve kontrol edilmezse büyük ölçüde verim kaybına yol açabilir.

Bulaşma yolu: Kahverengi pas, Puccinia recondita f.sp. tritici mantarının enfekte olmuş bitki artıkları ve sporlar yoluyla yayılmasıyla oluşur. Mantar, kışı bitki artıkları üzerinde geçirir ve ilkbaharda uygun sıcaklık ve nem koşullarında sporlarını serbest bırakır. Sporlar, rüzgar ve yağmur sıçramaları yoluyla sağlıklı buğday bitkilerine taşınarak enfeksiyona yol açar. Ilıman sıcaklıklar ve yüksek nem, sporların çimlenmesini ve hastalığın yayılmasını hızlandırır. Enfekte bitki artıkları, hastalığın sonraki sezonlarda devam etmesine neden olur.

Mücadele:
Kültürel önlemler arasında dayanıklı buğday çeşitlerinin kullanımı, hastalıklı bitki artıkları ve kalıntılarının tarladan uzaklaştırılması yer alır. Ekim nöbeti uygulanması da hastalığın yayılmasını engellemeye yardımcı olabilir. Kimyasal mücadelede, uygun fungisitlerin kullanılması ve hastalığın ilk belirtilerinin görüldüğü dönemde koruyucu uygulamaların yapılması gereklidir.

Türkiye'de bu hastalığa karşı ruhsatlı olan fungisitler hakkında güncel bilgi BKÜ (Bitki Koruma Ürünleri Veri Tabanı) üzerinden incelenebilir.