Anasayfa  |  Hastalıklar  |  Fungi

Sarı pas (Puccinia striiformis), buğday ve diğer tahıllarda görülen önemli bir fungal hastalıktır. Hastalık, özellikle yapraklarda sarı renkte püstüller oluşturarak bitkinin gelişimini olumsuz etkiler ve ciddi verim kayıplarına yol açabilir. Sarı pas, soğuk ve nemli koşullarda daha fazla görülür.

Görüldüğü bitkiler:
Buğday, arpa, çavdar ve diğer tahıllar

Hastalık etkeni:
Puccinia striiformis

Zarar şekli:

Yapraklarda: Sarı pasın en belirgin belirtisi, yapraklar üzerinde uzun, ince sarı çizgiler halinde dizilmiş püstüllerdir. Bu püstüller, hastalığın sporlarını içerir ve rüzgar yoluyla yayılır. Enfekte yapraklar sararır, kıvrılır ve zamanla kurur. Şiddetli enfeksiyonlarda yaprakların büyük bir kısmı kurur ve fotosentez kapasitesi azalır.

Saplarda ve başaklarda: Hastalığın ilerlemesi durumunda saplar ve başaklar da enfekte olabilir. Enfekte bitkiler zayıflar, başaklar küçük kalır ve taneler dolgunlaşmaz. Bu, doğrudan verim kaybına neden olur.

Genel zarar: Sarı pas hastalığı, bitkinin yapraklarını hızla enfekte ederek fotosentez kapasitesini düşürür ve verim kaybına yol açar. Hastalık, özellikle serin ve nemli hava koşullarında hızla yayılır. Eğer kontrol edilmezse, önemli ölçüde ürün kaybına neden olabilir.

Bulaşma yolu: Sarı pas, Puccinia striiformis mantarının enfekte olmuş bitki artıkları ve sporlar yoluyla yayılmasıyla oluşur. Mantar, kışı bitki artıkları üzerinde geçirir ve ilkbaharda uygun nem ve serin sıcaklık koşullarında sporlarını serbest bırakarak rüzgarla sağlıklı buğday bitkilerine taşınır. Serin ve nemli hava koşulları, sporların çimlenmesini ve hastalığın hızla yayılmasını teşvik eder. Enfekte bitki artıkları, hastalığın sonraki sezonlarda devam etmesine neden olur.

Mücadele:
Kültürel önlemler arasında dayanıklı buğday çeşitlerinin ekimi ve hastalıklı bitki kalıntılarının temizlenmesi önemlidir. Ekim nöbeti uygulanması da hastalığın yayılmasını engelleyebilir. Kimyasal mücadelede ise, uygun fungisitlerin kullanılması ve hastalığın ilk belirtilerinin görüldüğü dönemde koruyucu uygulamaların yapılması gereklidir.

Türkiye'de bu hastalığa karşı ruhsatlı olan fungisitler hakkında güncel bilgi BKÜ (Bitki Koruma Ürünleri Veri Tabanı) üzerinden incelenebilir.