Anasayfa  |  Hastalıklar  |  Fungi

Sürme hastalığı, buğday ve diğer tahıllarda görülen önemli bir fungal hastalıktır ve Tilletia spp. (özellikle Tilletia caries ve Tilletia foetida) tarafından oluşturulur. Bu hastalık, buğday başaklarında oluşan siyah spor keseleriyle karakterizedir ve ürün kaybına yol açarak bitkinin verimini ciddi şekilde etkiler. Ayrıca, hastalıklı başaklar kötü bir koku yayar ve bu nedenle ürün kalitesi düşer.

Görüldüğü bitkiler:
Buğday, arpa ve diğer tahıllar

Hastalık etkeni:
Tilletia spp. (Tilletia caries, Tilletia foetida)

Zarar şekli:

Başaklarda: Sürme hastalığı, başaklarda belirgin siyah renkli spor keseleri oluşturarak kendini gösterir. Enfekte başaklarda normal taneler yerine siyah renkli, sert spor keseleri (sürme keseleri) oluşur. Bu keseler, tanelerin yerini alır ve başak dolu görünse de içi tamamen sporlarla kaplıdır. Sporlar rüzgarla yayılır ve diğer bitkileri enfekte eder.

Tohumlarda: Enfekte tohumlar, toprakla temas ettiklerinde çimlenme sırasında hastalığı yeni çıkan bitkilere aktarır. Bu nedenle sürme hastalığı, özellikle tohum kaynaklı bir hastalıktır.

Genel zarar: Hastalık, verim kaybına neden olur çünkü sağlıklı taneler yerine hastalıklı spor keseleri oluşur. Bu sporlar, hem ürünün pazar değerini düşürür hem de ekim sırasında tarlaya bulaşarak hastalığın yayılmasına neden olur. Ayrıca, enfekte taneler kötü koktuğu için kullanılabilirliklerini yitirir.

Bulaşma yolu: Sürme hastalığı, Tilletia spp. mantarının enfekte olmuş tohumlar ve toprak yoluyla yayılmasıyla ortaya çıkar. Mantar sporları, tohum yüzeyinde bulunur ve ekim sırasında çimlenen bitki dokularına girerek enfeksiyona neden olur. Bitki büyüdükçe mantar gelişir ve başaklarda siyah, kokulu spor kitleleri oluşmasına yol açar. Bu sporlar, olgunlaşma sırasında çevreye dağılır ve rüzgar ile sağlıklı bitkilere taşınarak hastalığın yayılmasına neden olur. Bulaşık tohumların ekilmesi, hastalığın tarlada sürekli olarak devam etmesine yol açar.

Mücadele:
Kültürel önlemler arasında, sertifikalı ve hastalıksız tohum kullanımı, ekim nöbeti uygulanması ve dayanıklı çeşitlerin tercih edilmesi yer alır. Tarlada hastalıklı bitki kalıntılarının temizlenmesi hastalığın yayılmasını önleyebilir. Kimyasal mücadelede, tohumların ekim öncesi uygun fungisitlerle ilaçlanması en etkili yöntemdir. Bu sayede hastalığın tarlaya yayılması önlenmiş olur.

Türkiye'de bu hastalığa karşı ruhsatlı olan fungisitler hakkında güncel bilgi BKÜ (Bitki Koruma Ürünleri Veri Tabanı) üzerinden incelenebilir.